

İSMAİL HAKKI TONGUÇ’UN ROMANI
BÜYÜK OĞUL EFSANESİ
Günlerimizin 17 Nisan’a su gibi akıp gittiği bu günlerden size bir kitabı şiddetle önereceğim. Başta da öğretmenlerimize… Sonra umutsuzlarımıza, sonra karamsarlarımıza, sonra her şeyden yakınanlarımıza… Sonra yorgunlarımıza… Gelecekten umudunu kesenlere…
Çok değerli ağabeyimiz, meslektaşımız Öner Yağcı’ nın Köy Enstitülerinin kuramcısı, kurucusu ve uygulayıcısı İsmail Hakkı TONGUÇ’UN hayatını anlattığı BÜYÜK OĞUL EFSANESİ – TONGUÇ’UN ROMANINI okusunlar… 538 sayfanın sonuna geldiklerinde görecekler ki, yaşam büyük mücadelelerden sonra ancak değiştirilebiliyor. Denemeden ya da yorulmadan sonuç almak mümkün değil bu hayatta…
TONGUÇ’UN yaşamını okurken bunları düşündüm en çok…
Bir eğitim devrimcisi olan TONGUÇ’UN hayatı tam bir efsane… Öner Yağcı ağabeyimiz, ta çocukluktan başlayarak izini sürmüş, yüzlerce kaynak – belge taramış, anılar dinlemiş ve bu efsane hayatı biyografik bir romanla anlatmış. Kimi zaman kahrolarak, Kimi zaman sevinçle ve kimi zaman da ağlayarak okuyorsunuz.
Bir eğitim devrimcisi… Karanlıklar içinde bir Anadolu… Okur yazar bulmak köylerde neredeyse olanaksız… Yaygın bir cehalet… İlkel üretim araçlarıyla yapılan tarım… Nüfusun yüzde 80’i köylerde yaşıyor. 40 bin KÖY var, 35 bininde okul ve öğretmen yok…
Osmanlıdan kalan eğitim mirası bu…
İşte devrimci olmak demek, bu tabloyu değiştirebilmek demek…
Kolayı herkes gerçekleştirir. İş: Bu karanlık tabloyu yırtıp atmak, İŞ: Halkı uyandırmak, gözünü açabilmek…
Tonguç, bu tabloyu Köy Enstitülerini kurarak yırtıp atmak için savaşıyor. Büyük mesafe de alıyor; ama ne yazık ki, düzenin savunucuları, din simsarları, Bolu Beyleri ve emperyalistler elbirliğiyle ve binbir iftirayla TONGUÇ’UN başlattığı bu devrim hareketini yavaşlatıyorlar. Durdurabiliyorlar mı?
Asla…
TONGUÇ’UN öğrencileri alıyor o bayrağı… Mahmut Makal’lar, Fakir Baykurt’lar, Başaran’lar, Talip Apaydın’lar, Abdullah Özkucur’lar…
Sonra onlar, Öner Yağcı’ları yetistiriyorlar…
Sonra Öner Yağcı’lar bizleri yetiştiriyorlar…
Elbette, bu ülkede Tonguç ışığı hiç sönmeyecek. Bir kutup yıldızı gibi hep üstümüzde parlayıp duracak. Ne zaman yolumuzu yitirsek oraya bakıp yolumuzu bulmaya çalışacağız…
Diyeceğiz ki, hep beraber; HİÇ BİR KARANLIK SONSUZA KADAR SÜREMEZ!
Yüreğine, kalemine sağlık Öner Abi, çok teşekkürler…
Erdal Atıcı
Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı
15 Nisan 2019