Arap gezgini İbn Fadlan, Hazar Türk Ülkesinde bulunduğu sırada, nefret ettiği Türkler’in anlayamadığı bir özelliğini anlatıyor: “Bunların en vasıfsızı bile kamusal bir olayda söz sahibidir. Defalarca söz alır konuşurlar ve diğerleri dinler ve kararları toplumun kararı olur.”(1)
Arab’ın anlayamadığı bu özellik, “Demokrasi”dir. Biat kültürüne ve emire kayıtsız şartsız itaate alışmış Arap kafası bunu anlamamıştır. Nitekim Fadlan’ın başka bir ülkeye geçişi (Bulgar Krallığı) Türkler tarafından kurultayda 1 hafta boyunca tartışılmış ve çok sonra izin verilmiştir. Bu Türk Töresi’nin bir gereğidir.
Lidere, şeyh bozuntularına veya herhangi birilerine sorgulamadan biat edenlerin, öncelikle öğrenmesi gerekir.
Demek ki neymiş lidere sadakat şeref değilmiş. Arap gibi düşünmekmiş. Araplaşmakmış.
(1) 13.Kabile-Arthur Koestler